:quality(75)/https://thaipbs-program.s3-ap-southeast-1.amazonaws.com/content/images/program-display-image/1/O4/Dz/1O4DzkybxVd5-default.jpg)
"หมอลำขอข้าว" เป็นความบันเทิงของคนอีสานที่คณะหมอลำจากต่างพื้นที่เดินทางมาแสดง "ลำเรื่องต่อกลอน" คือ มีทั้งการร้อง การลำ และการแสดงเป็นเรื่องราวนิทานพื้นบ้าน หรือนิทานชาดก ให้ได้ชมถึงในหมู่บ้าน โดยทำการแสดงในเวลากลางคืน และในเช้าวันถัดไปจึงจะถือกระสอบเดินไปขอข้าวตามบ้าน
"แสน" หรือนายหนูกัน ข่าขันมะลี อายุ 40 ปี หัวหน้าคณะหมอลำขอข้าวแสนชัยเพชรร้อยเอ็ด ชาวบ้านข่าใหญ่ ต.หนองผือ อ.จตุรพักรพิมาน จ.ร้อยเอ็ด เล่าว่า เขาก่อตั้งคณะหมอลำขอข้าว มาแล้ว 11 ปี ทุก ๆ ปี หลังฤดูทำนาจะรวบรวมหมอลำจากพื้นที่ใกล้เคียง ทั้ง จ.กาฬสินธุ์ และมหาสารคาม ที่ว่างเว้นงานแสดง ซึ่งส่วนใหญ่เป็นหมอลำอาวุโส อายุ 50 - 70 ปี แต่ยังมีความสามารถในการแสดงหมอลำ ออกไปแสดงหมอลำขอข้าวในหลายพื้นที่ทั่วภาคอีสาน
"หมอลำสมปอง สมฤทัย" อายุ 53 ปี นางเอกหมอลำ เป็นอีกคนหนึ่งที่ทำอาชีพหมอลำขอข้าว บอกว่าเป็นหมอลำขอข้าวต้องนอนตามศาลา ตามลานวัด แต่ภูมิใจในอาชีพนี้ แม้จะได้เงินไม่มากก็ต้องทำเต็มที่ โดยเฉพาะชุดในการแสดงเตรียมไว้ 4 - 5 ชุดต่อคืน
ชาวบ้านเชียงใหม่ ต.เชียงใหม่ อ.โพธิ์ชัย จ.ร้อยเอ็ด ที่ได้ออกมาดูหมอลำขอข้าว เล่าเป็นเสียงเดียวกันว่า ชอบหมอลำขอข้าว เพราะพวกเขาแสดงมาให้ดูถึงบ้านแบบฟรี ๆ และเป็นการแสดงลำเรื่องต่อกลอนที่หาดูได้ยากในสมัยนี้ก็ยิ่งเต็มใจจะมอบข้าวเปลือก ข้าวสารให้ หรือ มอบเงินเล็ก ๆ น้อย ๆ ตอบแทน หลายคนที่ไม่ได้ออกไปดูก็ตักข้าวให้ พวกเขาบอกว่าเพื่อช่วยเป็นกำลังใจให้หมอลำ เพราะพวกเขาไม่ได้มาขอฟรี แต่มีการนำเอาศิลปะการแสดงหมอลำมาสร้างความสุข ความบันเทิง จึงมีผู้ชมมอบธารน้ำใจ ให้การสนับสนุน ทำให้หมอลำขอข้าวยังดำรงอยู่ ทำให้ศิลปินหมอลำยังมีเวทีแสดง แม้เป็นเวทีเล็ก ๆ เรียบง่าย แต่ก็พอสร้างอาชีพ สร้างรายได้ให้กับพวกเขา
ติดตามในรายการซีรีส์วิถีคน วันจันทร์ที่ 13 กรกฎาคม 2563 เวลา 21.00 - 21.30 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทางตักบาตรข้าวเหนียว www.thaipbs.or.th/Live
:quality(75)/https://thaipbs-program.s3-ap-southeast-1.amazonaws.com/content/images/episode/1/JU/P7/1JUP7L6w5Jgy-default.jpg)
"หมอลำขอข้าว" เป็นความบันเทิงของคนอีสานที่คณะหมอลำจากต่างพื้นที่เดินทางมาแสดง "ลำเรื่องต่อกลอน" คือ มีทั้งการร้อง การลำ และการแสดงเป็นเรื่องราวนิทานพื้นบ้าน หรือนิทานชาดก ให้ได้ชมถึงในหมู่บ้าน โดยทำการแสดงในเวลากลางคืน และในเช้าวันถัดไปจึงจะถือกระสอบเดินไปขอข้าวตามบ้าน
"แสน" หรือนายหนูกัน ข่าขันมะลี อายุ 40 ปี หัวหน้าคณะหมอลำขอข้าวแสนชัยเพชรร้อยเอ็ด ชาวบ้านข่าใหญ่ ต.หนองผือ อ.จตุรพักรพิมาน จ.ร้อยเอ็ด เล่าว่า เขาก่อตั้งคณะหมอลำขอข้าว มาแล้ว 11 ปี ทุก ๆ ปี หลังฤดูทำนาจะรวบรวมหมอลำจากพื้นที่ใกล้เคียง ทั้ง จ.กาฬสินธุ์ และมหาสารคาม ที่ว่างเว้นงานแสดง ซึ่งส่วนใหญ่เป็นหมอลำอาวุโส อายุ 50 - 70 ปี แต่ยังมีความสามารถในการแสดงหมอลำ ออกไปแสดงหมอลำขอข้าวในหลายพื้นที่ทั่วภาคอีสาน
"หมอลำสมปอง สมฤทัย" อายุ 53 ปี นางเอกหมอลำ เป็นอีกคนหนึ่งที่ทำอาชีพหมอลำขอข้าว บอกว่าเป็นหมอลำขอข้าวต้องนอนตามศาลา ตามลานวัด แต่ภูมิใจในอาชีพนี้ แม้จะได้เงินไม่มากก็ต้องทำเต็มที่ โดยเฉพาะชุดในการแสดงเตรียมไว้ 4 - 5 ชุดต่อคืน
ชาวบ้านเชียงใหม่ ต.เชียงใหม่ อ.โพธิ์ชัย จ.ร้อยเอ็ด ที่ได้ออกมาดูหมอลำขอข้าว เล่าเป็นเสียงเดียวกันว่า ชอบหมอลำขอข้าว เพราะพวกเขาแสดงมาให้ดูถึงบ้านแบบฟรี ๆ และเป็นการแสดงลำเรื่องต่อกลอนที่หาดูได้ยากในสมัยนี้ก็ยิ่งเต็มใจจะมอบข้าวเปลือก ข้าวสารให้ หรือ มอบเงินเล็ก ๆ น้อย ๆ ตอบแทน หลายคนที่ไม่ได้ออกไปดูก็ตักข้าวให้ พวกเขาบอกว่าเพื่อช่วยเป็นกำลังใจให้หมอลำ เพราะพวกเขาไม่ได้มาขอฟรี แต่มีการนำเอาศิลปะการแสดงหมอลำมาสร้างความสุข ความบันเทิง จึงมีผู้ชมมอบธารน้ำใจ ให้การสนับสนุน ทำให้หมอลำขอข้าวยังดำรงอยู่ ทำให้ศิลปินหมอลำยังมีเวทีแสดง แม้เป็นเวทีเล็ก ๆ เรียบง่าย แต่ก็พอสร้างอาชีพ สร้างรายได้ให้กับพวกเขา
ติดตามในรายการซีรีส์วิถีคน วันจันทร์ที่ 13 กรกฎาคม 2563 เวลา 21.00 - 21.30 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทางตักบาตรข้าวเหนียว www.thaipbs.or.th/Live
