วันนี้ (1 พ.ค.2568) นายพนมบุตร จันทรโชติ อธิบดีกรมศิลปากร เปิดเผยว่า เมื่อวันที่ 26 เม.ย.2568 นายเดวิด เคลเลอร์ เจ้าหน้าที่สืบสวน สำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ (Homeland Security Investigation) ได้แจ้งให้กรมศิลปากรทราบว่า พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ซานฟรานซิสโก สหรัฐอเมริกา ได้ทำการถอดถอนโบราณวัตถุประติมากรรมกลุ่มประโคนชัย หรือประติมากรรมจากเขาปลายบัด 2 จำนวน 4 รายการ ออกจากทะเบียนของพิพิธภัณฑ์โดยสมบูรณ์แล้ว เพื่อรอการส่งคืนประเทศไทย
โบราณวัตถุทั้ง 4 รายการ ประกอบด้วย พระโพธิสัตว์ 3 รายการ และพระพุทธรูป 1 รายการ จัดอยู่ในกลุ่มประติมากรรมที่ขุดพบใน อ.ประโคนชัย (ปัจจุบันอยู่ในเขต อ.เฉลิมพระเกียรติ) จ.บุรีรัมย์ และลักลอบนำออกจากประเทศไทยตั้งแต่ปี พ.ศ.2507 ไปตกอยู่ในความครอบครองของเอกชนและพิพิธภัณฑ์หลายแห่งในต่างประเทศ
พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร ขนาด 94 เซนติเมตร อายุราวพุทธศตวรรษที่ 13 -14
พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร ขนาด 94 เซนติเมตร อายุราวพุทธศตวรรษที่ 13 -14
ภายหลังมีหลักฐานเพิ่มเติมว่าโบราณวัตถุกลุ่มดังกล่าว นายดักลาส แลตช์ฟอร์ด นายหน้าค้าโบราณวัตถุเป็นผู้ลักลอบขุดไปจากปราสาทเขาปลายบัด 2 คณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย จึงได้จัดทำข้อมูลโบราณวัตถุกลุ่มประโคนชัยที่เก็บรักษาในพิพิธภัณฑ์ของสหรัฐอเมริกา และส่งให้นายเดวิด เคลเลอร์ เจ้าหน้าที่สืบสวน สำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ ช่วยดำเนินการติดตามกลับสู่ประเทศไทยตั้งแต่ปี พ.ศ.2560
พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร ขนาด 69.9 เซนติเมตร อายุราวพุทธศตวรรษที่ 13 -14
พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร ขนาด 69.9 เซนติเมตร อายุราวพุทธศตวรรษที่ 13 -14
ทั้งนี้ พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชียได้พิจารณาหลักฐานที่นายเดวิด เคลเลอร์ ส่งให้พิพิธภัณฑ์และยอมรับว่าโบราณวัตถุดังกล่าวถูกลักลอบนำออกไปจากประเทศไทยจริง แต่เนื่องจากพิพิธภัณฑ์มีสถานะเป็นหน่วยงานของการปกครองส่วนท้องถิ่น และมีการบริหารงานโดยคณะกรรมการที่แต่งตั้งโดยเมืองซานฟรานซิสโก การถอดถอนโบราณวัตถุจากพิพิธภัณฑ์จึงเป็นไปตามระเบียบและขั้นตอนที่กำหนด
พระโพธิสัตว์ ขนาด 22.9 เซนติเมตร อายุราวพุทธศตวรรษที่ 13 -14
พระโพธิสัตว์ ขนาด 22.9 เซนติเมตร อายุราวพุทธศตวรรษที่ 13 -14
คณะกรรมการของทางพิพิธภัณฑ์ ได้เสนอความเห็นเพื่อถอดถอนโบราณวัตถุออกจากพิพิธภัณฑ์ในขั้นแรก เมื่อปลายเดือน ก.ย.2567 และระยะที่สองเป็นการรับฟังความเห็นจากผู้มีส่วนได้เสีย และรวบรวมข้อมูลหลักฐานเพิ่มเติมภายในระยะเวลา 6 เดือน จากนั้นเป็นการประชุมครั้งสุดท้ายโดยคณะกรรมการของพิพิธภัณฑ์ที่แต่งตั้งโดยเมืองซานฟรานซิสโก ที่ได้ลงมติให้ถอดถอนโบราณวัตถุออกจากบัญชีของพิพิธภัณฑ์โดยสมบูรณ์ เมื่อวันที่ 22 เม.ย.ที่ผ่านมา
พระพุทธรูปยืน ขนาด 21.6 เซนติเมตร อายุราวพุทธศตวรรษที่ 13 -14
พระพุทธรูปยืน ขนาด 21.6 เซนติเมตร อายุราวพุทธศตวรรษที่ 13 -14
นายพนมบุตร กล่าวว่า ขั้นตอนต่อจากนี้ ทางกรมศิลปากรจะติดต่อกับสำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ และสถานกงสุลไทย ณ นครลอสแอนเจลิส เพื่อหารือร่วมกับพิพิธภัณฑ์ซานฟรานซิสโกเอเชียนอาร์ตมิวเซียม เกี่ยวกับขั้นตอนและวิธีการส่งกลับคืนสู่ประเทศไทยต่อไป